Sarajewskie Marlboro
Wydanie: pierwsze
Data wydania: 2020
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych
Książka została wydana przy finansowym wsparciu Ministerstwa Kultury Republiki Chorwacji
Przełożyli: Magdalena Petryńska oraz Miłosz Waligórski i Maciej Czerwiński
Oprawa: twarda
Format: 135 x 210 mm
Liczba stron: 128
ISBN: 978-83-7963-088-2
Cena brutto: 30,00 zł
Szczegóły produktu
Zbiór „Sarajevski Marlboro” ukazał się w 1994 roku, w trzecim roku oblężenia Sarajewa. Książka od razu otrzymała najważniejszą nagrodę literacką dla prozy (im. Ksavera Šandora Gjalskiego) i wkrótce została przełożona na kilka języków, a Jergović stawał się coraz bardziej znany w Europie. Mieszkał już wówczas w Zagrzebiu, debiutował jednak w Bośni kilka lat wcześniej (1988) tomikiem poezji „Opservatorija Varšava” i przed „Marlboro” wydał jeszcze parę zbiorów poezji. Tytułowy wiersz tego tomu, „Obserwatorium Warszawa”, opowiada o pogodnym zmierzchu ostatniego dnia sierpnia 1939 roku i profesorze astronomii, który cieszy się z warunków odpowiednich do badań. Wiersz ma podtytuł „Nie czekając na barbarzyńców”. Myślę, że tak jak profesor astronomii Jergović nie czekał na barbarzyńców, ale się ich spodziewał. Tym czekaniem-nieczekaniem i jakąś zapowiedzią kończy się pierwsze opowiadanie (jedyne w części pierwszej) „Sarajewskiego Marlboro”. Mówi ono o wycieczce (i taki ma tytuł) z matką i kończy się tym, co zobaczył, kiedy nocą wracali do miasta: „niebo czerwone jak płonący dach nad światłami Sarajewa”.
Druga część, „Rekonstrukcja wydarzeń”, to 27 krótkich opowiadań z oblężonego, ostrzeliwanego i rażonego ogniem miasta. Ale pisarza interesuje tu nie sama wojna, tylko życie ludzi i ich losy w tej wojnie. Każde opowiadanie pokazuje jeden konkret, jeden szczegół, w którym zawiera się los człowieka. Tym, co u Jergovicia i w tych opowiadaniach, i w następnych książkach jest najistotniejsze, to relacja z codzienności, wyczucie osobności Sarajewa, wrażliwość, a przede wszystkim zrozumienie wielonarodowego miasta, o czym autor mówi przekonująco, ale bez deklaracji i ideologii. W opowiadaniu List, który do przyjaciela Bośniaka pisze czarnoskóry absolwent sarajewskiej uczelni, to on mówi o praktycznej, codziennej stronie tej wielokulturowości, której nie znalazł nigdzie indziej. Jest w tej książce także humor, niekiedy ironia, ale przede wszystkim głęboki smutek człowieka świadomego nieodwracalności wojennego spustoszenia, które jednych wygnało z kraju, innych zmieniło, zmusiło do samotności, w różny sposób okaleczyło albo pozbawiło życia.
Ostatnia część, „Who will be the fitness”, zawierająca – tak jak część pierwsza – tylko jedno opowiadanie zatytułowane „Biblioteka”, mówi o domowych bibliotekach, o książkach, z którymi się dojrzewało, które się pamięta, do których się wraca, i tych, po które nie sięgnie się nigdy, o nieoddanych właścicielom, niepodarowanych, o wszystkich domowych bibliotekach, które strawił ogień – albo ten, na którym ludzie gotowali jedzenie i który dawał im ciepło, albo największy, symboliczny, który strawił sarajewską bibliotekę. Ostatnie zdanie pierwszej prozatorskiej książki Jergovicia brzmi tak: „Jako płomień wszystkich płomieni i ogień wszystkich ogni, jako ostateczny mityczny proch i popiół zapamiętany będzie los sarajewskiej biblioteki uniwersyteckiej, sławnej Vjećnicy, której książki płonęły cały dzień i noc. Poprzedziły to huk i eksplozja, dokładnie rok temu. Może tego samego dnia i miesiąca, kiedy to czytasz. Pogłaskaj delikatnie swoje książki, cudzoziemcze, i pomyśl, że są prochem”.
Ogień zaczął i ogień kończy tę książkę.
Publikacja dostępna w wersji elektronicznej.
https://www.ibuk.pl/szukaj/list/sarajewskie.html
Miljenko Jergović opowiada, dlaczego napisał opowiadania zebrane w tomie „Sarajewskie Marlboro”:
https://www.facebook.com/Wydawnictwo.Akademickie.SEDNO/videos/580865279482359/
https://studio.youtube.com/video/zhNrwuJPZns/edit/basic
Miljenko Jergović czyta „Diagnozę”, jedno z opowiadań w tomie „Sarajewskie Marlboro”:
https://www.facebook.com/Wydawnictwo.Akademickie.SEDNO/videos/699625220884278/
https://studio.youtube.com/video/sTuXDCRuRp8/edit/basic
Informacja w „Rynku Książki”, 29.06.2020:
https://rynek-ksiazki.pl/aktualnosci/miljenko-jergovic-sarajewskie-marlboro/
Dzienniki Urzędnicze, 29.06.2020:
https://dziennikiurzednicze.org/2020/06/29/miljenko-jergovic-sarajewskie-marlboro/
„Przegląd Polityczny”, 3.07.2020:
http://przegladpolityczny.pl/sarajewskie-marlboro-ksiazka-tygodnia/
Histmag.org, recenzja Judyty Ostapiak-Jagodzińskiej, 3.07.2020:
https://histmag.org/Miljenko-Jergovic-Sarajewskie-Marlboro-recenzja-i-ocena-20900/
Polskie Radio, Program II, audycja Czytelnia „Bałkany w cieniu wojny”, Małgorzata Szymankiewicz rozmawia z Piotrem Koftą i Iwoną Rusek, 16.08.2020:
https://www.polskieradio.pl/8/2827/Artykul/2563721,Balkany-w-cieniu-wojen
RMF Classic, program „Piątka z literatury”, audycja Szymona Kloski i Tomasza Pindela, rozmowa o „Sarajewskim Marlboro”, 31.08.2020:
https://www.rmfclassic.pl/podcasty/Piatka-z-literatury,7,5427.html
Recenzja Justyny Mleczak w blogu Do Macedonii, 23.09.2020:
Typ | Plik do pobrania |
---|---|
Pan Ivo |