Wydawnictwo Akademickie SEDNO » Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata

Beata Izdebska-Zybała opowiada o tym, jak Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie podczas drugiej wojny światowej, z narażeniem własnego życia i życia rodziny, pomagali ukrywać się żydowskim sąsiadom z podwarszawskiego Brwinowa, Milanówka i Podkowy Leśnej, oraz o pomocy udzielanej żydowskim przyjaciołom i znajomym z kręgów artystycznych i naukowych. Iwaszkiewiczowie zostali pośmiertnie (w 1991 roku) uhonorowani przez izraelski Instytut Yad Vashem medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Sami za życia nie zabiegali o to wyróżnienie. Robili to, co uważali za powinność i co było imperatywem etycznym, co wynikało z poczucia przyzwoitości i powinności wobec drugiego człowieka. O pomocy udzielanej Żydom podczas okupacji hitlerowskiej piszą biografowie pisarza. Wątki te pojawiają się również w licznych korespondencjach iwaszkiewiczowskich – niemniej, są to teksty rozproszone i dalece niepełne. Obecnie odeszli już i pomagający, i ci, którym udzielano pomocy. Stąd Beata Izdebska-Zybała uznała, że należy podjąć wysiłek zebrania świadectw i relacji na ten temat i przedstawić je w jednym opracowaniu. W książce znajduje się również aneks, w którym autorka zebrała przedstawia fragmenty dzienników Anny i Jarosława oraz wspomnienia ich córki, Marii, poświęcone wydarzeniom związanym z ratowaniem Żydów. Autorka dokonała także wyboru zdjęć, które pokazują osoby ratowane przez Iwaszkiewiczów i związane z tymi działaniami dokumenty. Beata Izdebska-Zybała pokazuje także miejsce Zagłady w poezji i prozie Jarosława Iwaszkiewicza, pisze o uwrażliwieniu pisarza na powojenne przejawy antysemityzmu w społeczeństwie polskim i w polityce władz PRL (marzec 1968). Jak pisze autorka, „pisarz głęboko ubolewał nad spodziewanymi moralnymi skutkami okupacji i niemieckiego bestialstwa wobec Żydów. Jego zdaniem najgłębszą raną [zadaną przez Niemców] było pogrzebanie ludzkiej wspólnoty i poczucia człowieczeństwa (…), głębokie upodlenie samej natury człowieka”. Postawa Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów oraz wszystkich, którzy im pomagali w ratowaniu Żydów, jest ważnym obecnie przesłaniem dla wszystkich młodych ludzi. Może być wzorem i zachętą udzielania pomocy każdemu prześladowanemu i poszukującemu schronienia – aby nie „pogrzebać ludzkiej wspólnoty i poczucia człowieczeństwa”.    Beata Izdebska-Zybała opowiedziała Grzegorzowi Chlaście w „Poranku RDC” (5 września 2022) o książce: https://www.rdc.pl/podcast/poranek-rdc_p3mbvmpmqgcjfCnE8K5O?episode=fvxUuvaweh3r904VqufA&active_page=1&fbclid=IwAR2llNyQW7pQnfxlYZrM50Lt3_H5VhXQ9zw55GysJ_-A1oCuMcmz7zKKLWs#navigation   Portal Histmag.org publikuje 19 grudnia 2022 recenzję Eweliny Piątkowskiej: https://histmag.org/Beata-IzdebskaZybala-Anna-i-Jaroslaw-Iwaszkiewiczowie-Sprawiedliwi-wsrod-Narodow-Swiata-recenzja-i-ocena-25012   „Do Rzeczy”  wydawnictwosedno.pl/…/Do_rzeczy_nr-38494_2022_60.pdf   „Plus Minus” Bezpieczna przystań Stawiska_Plus_Minus_1_2.10.2022