Pasternak Borys
Borys Pasternak (1890–1960), poeta, prozaik i tłumacz (m.in. Szekspira, Goethego, Schillera i Słowackiego), jeden z najbardziej znanych rosyjskich twórców XX wieku. Ojciec był malarzem, matka pianistką – w 1921 roku rodzice Borysa osiedlili się w Berlinie, w latach 30., w okresie nasilonej antysemickiej nagonki w Niemczech, przenieśli się do Wielkiej Brytanii. Po raz ostatni Borys widział rodziców w 1928 r. w Berlinie.
Przygotowywał się do studiów w moskiewskim Konserwatorium, studiował prawo i filozofię w Moskwie i w Marburgu. Debiutował wierszami opublikowanymi w zbiorowej publikacji w 1913 roku, pierwszy własny tom wierszy, Blizniec w tuczach (Bliźniak w chmurach), opublikował w 1914 roku. Początkowo związany ze środowiskiem poetyckim symbolistów i futurystów, po przewrocie październikowym podtrzymywał kontakty z grupą LEF, ale formalnie nie był związany z żadnym ugrupowaniem poetyckim.
W latach 20. i 30. opublikował kilka tomików wierszy i poematów, w połowie lat 30. brał aktywny udział w działalności Związku Pisarzy Radzieckich. W 1935 roku napisał z Anną Achmatową list do Stalina w obronie jej męża i syna, który spowodował ich uwolnienie z więzienia. W podziękowaniu przesłał Stalinowi w grudniu tego roku tom wierszy Gruzinskije liriki, a w styczniu 1936 roku opublikował dwa wiersze poświęcone Stalinowi. Od połowy 1936 roku kilkuletni okres względnej łaskawości władz dla Pasternaka się zakończył, niemniej jako jeden z nielicznych uniknął represji.
Najbardziej znanym utworem Pasternaka jest powieść Doktor Żywago, która została opublikowana przez włoskiego komunistę (wydawnictwo Feltrinelli) we Włoszech w 1958 roku (pierwsze wydanie powieści w ZSRR ukazało się dopiero w 1989). W tym samym roku Pasternak, jako drugi po Iwanie Buninie Rosjanin, otrzymał literacką Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. W wyniku bezprzykładnej nagonki zrezygnował z jej przyjęcia. Tę samą nagrodę w tymże roku w dziedzinie fizyki otrzymało trzech radzieckich uczonych, którzy odmówili przyłączenia się do napaści na Pasternaka, argumentując, że najpierw powinni poznać krytykowane dzieło (ich nazwiska – wbrew ich woli – były wykorzystywane w rozpętanej kampanii prasowej).
Pomimo bezprecedensowych oskarżeń w mediach radzieckich nie podjęto przeciwko pisarzowi żadnych formalnych kroków ani nie wydalono go z kraju.
Zainteresowanym bliżej postacią i dorobkiem Borysa Pasternaka polecamy portal poświęcony pamięci jego i ojca, Leonida:
