Kadare Ismail
Ismail Kadare, urodzony w 1936 roku na południu Albanii w Gjirokastrze. W swojej twórczości wielokrotnie powracał do tego miasta. Debiutował jako osiemnastolatek tomikiem poezji. Międzynarodowe uznanie przyniosła mu powieść „Generał martwej armii” (1963), przejmująco opowiedziana historia o podjętych przez włoskiego generała poszukiwaniach szczątków żołnierzy armii Mussoliniego, którzy zginęli na terenie Albanii podczas włoskiej okupacji tego kraju w latach 1939–1943. Wydana najpierw we Francji, została sfilmowana w 1983 roku z głównymi rolami Marcella Mastroianniego i Michela Piccoli. Pisarz jest laureatem wielu prestiżowych nagród literackich, w tym Man Booker International Prize (2005), Nagrody Księcia Asturii (2009), Nagrody Jerozolimskiej (2015), południowokoreańskiej Nagrody Pak Kyongui (2019) i Neustadt International Prize w USA (2020). Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele języków, część z nich doczekała się kilkukrotnych wznowień na największych rynkach księgarskich w Europie i na świecie, we Francji, Wielkiej Brytanii, USA, Niemczech. Od lat jest wymieniany w gronie potencjalnych laureatów literackiego Nobla.
Twórczość Kadarego jest znana w Polsce dzięki wydaniu kilkunastu jego utworów w tłumaczeniach z języka francuskiego oraz albańskiego. W tłumaczeniu na język polski ukazały się m.in. „Generał martwej armii”, „Krew za krew” (albański tytuł oryginału „Prilli i thyer”, w dokładnym tłumaczeniu „Złamany kwiecień”, historia młodego mężczyzny, ofiary krwawej zemsty rodowej; albański film z 1985 roku na podstawie tej powieści był krótko wyświetlany w warszawskich kinach), „Pałac snów”, „Potwór”, „Córka Agamemnona”, „Następca”, „Ślepy ferman”, „Kolacja dla wroga”, „Pokolenia Hankonatów”.
Ismail Kadare zmarł 1 lipca 2024 roku w Tiranie.
Fot. Bujar Hudhri